Inleiding
De jaarstukken zijn het hulpmiddel voor u als raad om de controlerende rol uit te kunnen voeren. Op basis van deze publicatie kunt u beoordelen of wij uw opdracht goed hebben uitgevoerd. De jaarstukken hebben wij ingericht volgens de voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de wensen van de provincie. Verder hebben wij nadrukkelijk gekeken naar de informatieve waarde voor u als raad. De komende jaren willen wij hierin, in overleg met, u nog verdere stappen zetten.
De jaarstukken bestaan uit een jaarverslag en een jaarrekening. Het jaarverslag is opgebouwd uit de strategische opgaven, programma's en paragrafen. De strategische opgaven geven inzicht in enkele door u benoemde belangrijke thema's. In de programma's presenteren wij ons gemeentelijke beleid op hoofdlijnen. De paragrafen richten zich op het beleid van relevante beheeraspecten, zoals de bedrijfsvoering, het weerstandsvermogen, onze kapitaalgoederen en de lokale heffingen. De financiële begroting gaat in op de financiële positie van onze gemeente.
Jaarverslag
Het jaarverslag bestaat uit de volgende onderdelen:
Strategische opgaven
Strategische opgaven zijn programma overstijgende onderwerpen met een groot bestuurlijk belang. Om deze reden krijgen ze bijzondere aandacht in onze planning en control-cyclus.
De strategische opgaven zijn volgens een vaste structuur opgebouwd:
- Ontwikkelingen, door u vastgestelde beleidskaders en risico's;
- Resultaten 2020 op het gebied van de activiteiten, de projectplanning en eventueel het budget.
De stand van zaken geven wij onder andere weer met een icoon, de betekenis van de iconen is als volgt:
Niet gestart = de activiteit is nog niet gestart, maar dit past binnen de vastgestelde planning
In uitvoering = de activiteit is in uitvoering en loopt op schema binnen de gestelde kaders
Behaald = de activiteit is binnen de gestelde kaders afgerond
Afwijking - bijsturing = de activiteit loopt uit de pas, bijsturing is noodzakelijk.
Niet behaald - bijsturing = de geplande realisatie is niet behaald, corrigerende maatregelen zijn noodzakelijk
Programma's
Voor de indeling bij de programma's volgen wij de voorschriften vanuit de BBV. Wij beginnen met een omschrijving en de binnen dit programma vallende taakvelden. Vervolgens gaan wij in op de zogenaamde drie W-vragen.
Wat hebben we bereikt?
Hier presenteren we de belangrijkste maatschappelijke effecten die we in 2020 bereikt hebben. Om te zorgen dat wij nog meer 'in control' komen en onze beoogde maatschappelijke effecten bereiken, maken we op uw verzoek actiever gebruik van indicatoren. In deze jaarstukken hebben wij hier een invulling aan gegeven. Als basis gebruiken wij de ingevolge het Besluit Begroting en Verantwoording verplichte beleidsindicatoren. De informatie over deze indicatoren is te vinden op www.waarstaatjegemeente.nl . Het moet de bedoeling zijn, dat we deze indicatoren echt kunnen gaan gebruiken en de resultaten analyseren. Dit in de wetenschap dat het landelijke indicatoren zijn, die bovendien soms niet actueel zijn. Een niet perfecte methode om de effecten te meten is altijd nog beter dan helemaal niet meten.
In een enkel geval hebben we hier eigen (al bekende en eerder gebruikte) gemeentelijke indicatoren aan toegevoegd. Deze indicatoren meten wij periodiek zelf en zijn bedoeld om de effecten van ons beleid te toetsen.
Het is belangrijk om de resultaten niet als absolute resultaten te beoordelen. Ze hebben vooral een signaalfunctie. Op basis van de uitkomsten kan het beleid bijgestuurd worden en kunnen wij de activiteiten die we uitvoeren om de gewenste maatschappelijke effecten te realiseren aanpassen.
Wat hebben we daarvoor gedaan?
Bij dit onderdeel bieden wij inzicht in de activiteiten die wij in 2020 hebben uitgevoerd om de beoogde maatschappelijke effecten te bereiken. Hier presenteren wij enkele (bekende en eerder gebruikte) kengetallen. Deze geven informatie over de processen in de vorm van aantallen en percentages.
Tot slot presenteren wij op hoofdlijnen informatie over de verbonden partijen die een bijdrage leveren aan de uitvoering van ons beleid. Uitvoerige informatie over de verbonden partijen is opgenomen in de betreffende paragraaf.
Wat heeft het gekost?
Een belangrijk onderdeel in de jaarstukken is de financiële informatie. Hier geven wij u inzicht in de behaalde financiële resultaten.
Paragrafen
Het BBV schrijft voor dat in de paragrafen de beleidslijnen worden vastgelegd over relevante beheersmatige aspecten. Het jaarverslag bevat de volgende (verplichte) paragrafen:
Lokale heffingen
Deze paragraaf gaat in op onze belastingen en heffingen. Hier komen tarieven, de gerealiseerde opbrengsten, maar ook de kwijtscheldingen en bezwaar en beroep aan de orde.
Weerstandsvermogen en risicobeheersing
In deze paragraaf brengen wij onze risico’s in beeld. Het weerstandsvermogen geeft inzicht in de financiële gezondheid van onze gemeente. Het geeft aan in welke mate wij in staat zijn om financiële risico’s op te vangen. Ook presenteren wij hier de verplichte financiële kengetallen.
Onderhoud kapitaalgoederen
Deze paragraaf geeft inzicht in onze kapitaalgoederen. De kosten van het onderhoud van onze wegen, openbare verlichting, riolering en water, groen en gebouwen hebben een belangrijke financiële, maar ook beleidsmatige impact.
Financiering
In de financieringsparagraaf bespreken wij de resultaten op het gebied van treasury.
Bedrijfsvoering
De bedrijfsvoering betreft de interne processen die wij uitvoeren om op programmaniveau de beleidsdoelstellingen te kunnen realiseren. Bedrijfsvoering bestaat uit de onderdelen communicatie, informatieveiligheid, informatievoorziening en automatisering, inkoop en aanbesteding, juridische zaken, huisvesting en facilitaire zaken, personeel en organisatie, planning en control en tot slot de griffie en rekenkamercommissie.
Verbonden partijen
Een gemeente werkt vaak samen met andere partijen om doelen te bereiken. Als deze samenwerking in een bestuurlijke en financiële vorm is, spreken we van een verbonden partij. In deze paragraaf lichten wij de behaalde resultaten van deze partijen nader toe.
Grondbeleid
Het grondbeleid heeft een grote samenhang met de realisatie van doelstellingen op het gebied van ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, verkeer en vervoer, cultuur, sport en recreatie en economische zaken. Het gaat om grote belangen op verschillende terreinen. Daarnaast heeft het grondbeleid een grote financiële impact. De resultaten op grondexploitaties zijn van groot belang voor de financiële positie van onze gemeente.
Corona/COVID-19
De corona-crisis heeft ingrijpende gevolgen voor de Nederlandse gemeenten. Onder meer op het gebied van economie, financiën, onderwijs, openbare orde en het sociaal domein. COVID-19 is een gebeurtenis die niet bij een specifiek programma of taakveld hoort. Toch is het wenselijk om u en onze inwoners in één integraal overzicht mee te nemen in welke maatregelen we hebben genomen en toe te lichten welke gevolgen COVID-19 heeft (gehad) voor onze gemeente. Daarom nemen we in dit jaarverslag een paragraaf corona/COVID-19. Deze paragraaf is niet verplicht.
Jaarrekening
In dit deel van de jaarstukken gaan wij in op alle financiële zaken. De financiële resultaten, de grondslagen en de balans zijn hier de belangrijkste onderdelen. Verder komen verplichte onderdelen als de Wet Normering Topinkomens en de SiSa hier aan de orde.
Controleverklaring
Hier presenteren we de verklaringen over de rechtmatigheid en ENSIA. Daarnaast is hier de controleverklaring van de accountant opgenomen.
Bijlagen
In de bijlagen bieden wij inzicht in de voorstellen voor overheveling van incidentele budgetten van 2020 naar 2021.